Yazının hemen başında bir tesbiti kaydedelim: Konusunu cansız veya hareketsiz varlık ve nesnelerin oluşturduğu “manzara” yahut “natürmort” tarzı resimlerin haram olmadığında ittifak vardır.[1]Sa’dî Ebû Ceyb, Mevsû’atu’l-İcmâ’, II, 667. Burada nakledildiğine göre Sadece Tabiun’dan Mücâhid bu tür resmin mekruh olduğunu söylemiştir. Dolayısıyla burada sözünü edeceğimiz resim ve heykel, insan, hayvan gibi canlı/zî-ruh varlıklarla sınırlı olacaktır. Efendimiz (s.a.v)’den, resim ve heykel yapımını kötüleyen/yasaklayan birçok sahih hadis rivayet edilmiştir. Bunları şu şekilde gruplandırabiliriz: Resim ve heykel yapanlara ahirette azap edileceğini ifade … Devamını Oku

Soru: Resim ve heykelin, şu yaşadığımız zamanda diliminde toptan caizdir-değildir denmeyecek kadar dallı budaklı bir mesele olduğunu düşünüyorum. Tasnif edecek olursak: Hikmet-illet Risale-i nurlarda, İslamî hükümlerin “taabbudi” ve “makul-ul mana” olmak üzere ikiye ayrıldığını okumuştum. Bu çerçevede, resim ve heykel, belli bir hikmet ve maslahata binaen yasaklanan hükümler cümlesinden olsa gerek… Zira, hadislerde Allah’ın yaratmasına benzemeye çalışmak ve mahlukat tasvirlerini hürmet-ta’zim makamında tutmanın yanlışlığına işaret ediliyor: “Her kim bir canlı resmi yaparsa Allah ona o resme can … Devamını Oku

et-Taberî, Ebû Nu’aym, el-Beyhakî, İbn Asâkir, İbn Kesîr, el-Kastallânî ve daha birçok alim tarafından nakledilen bir rivayette zikredildiğine göre Hz. Peygamber (s.a.v)’in dünyayı teşrif ettiği gece Kisra’nın sarayı sarsılmış, sarayın ondört tane balkonu bu sarsıntıdan yıkılıp düşmüş, Mecusiler’in 1000 yıldır hiç sönmeden yanmakta olan ateşi sönmüş, Sâve (el-Kastallânî’de “Taberiyye”) gölünün suyu çekilmiştir.[1]et-Taberî, Târîhu’r-Rusul ve’l-Mülûk, II, 166-7; Ebû Nu’aym, Delâilu’n-Nübüvve, 96-9; el-Beyhakî, Delâilu’n-Nübüvve, I, 126-7; İbn Asâkir, Târîhu … Continue reading Dipnotta adını verdiğim kaynaklarda bu hususların arkasından Mûbizân (veya … Devamını Oku

Soru Bir okuyucu, aşağıdaki rivayetlerin durumunu soruyor: “Ümmetimin âlimleri ben-i İsrail’in nebileri gibidir.” “Beşikten mezara kadar ilim öğreniniz.” “Ölmeden önce ölünüz.” “Sen olmasaydın âlemleri yaratmazdım.” Efendimiz doğduğu gece kisranın sarayının sallanması ve ondört tane sütunun düşmesi Farsların bin yıllık sönmeyen ateşinin sönmesi ve diğer olaylar Cevap Yukarıdaki sırayla cevaplandıracak olursak; “Ümmetimin alimleri Beni İsrail’in nebileri gibidir.” Bu rivayetle ilgili olarak bu yılın 13 Mart’ında bu köşede yazılanlara bakılabilir. Özeti şu: Anlam olarak doğru olsa da, bu rivayetin … Devamını Oku

Soru Akaidin bir bütün olduğunu, tamamını bilmek ve tamamına inanmanın zorunlu olduğunu biliyoruz. İmam-ı Azam’ın Fıkh-ı Ekber’inin Aliyyül Kari şerhinde, itikadla ilgili bir meselede tereddüde düşen kişinin bunu hemen araştırıp öğrenmesi gerektiğini aksi halde imanının tehlikeye gireceğini okudum. Akaidle ilgili mevzular bizim gibi avamın kolayca okuyup anlayamayacağı mevzular ihtiva ediyor. Burada avamın mesuliyeti nedir? Akaid bilgisi muteber kitaplardan okuyarak öğrenilebilir mi? Yoksa mutlaka bir hocadan mı tedris edilmelidir? Yukarıdaki araştırma ve öğrenme mecburiyetinin muhtevası nedir? (Yine avam … Devamını Oku

Soru İnsanın gelecekteki akıbetinden korkup, geçmişteki günahları da hatırladıkça hep “Cehenneme gideceğim. Ben münafık mıyım? Daha çok günah işlemektense, cehenneme dahi gitsem ölmek daha iyidir” diye namazlarında ölmek için dua etmesi doğru mudur? Hatta öyle ki, günah işlememek için artık toplumdan uzak kalarak, tek başına bir yere çekilip yaşaması doğru mudur? Cevap Yüce Allah’ın bizi yaratırken fıtratımıza yerleştirdiği ruh-nefis gerilimi, Rahmanî ve şeytanî güçlerin çatışmasını temsil, insan da bu çatışmanın yaşandığı alanı teşkil eder. İçimizde iyi ile … Devamını Oku

Soru 4 mezhepden birisine tabi olduktan sonra tabi olduğumuz mezhepde bariz hata görürsek diğer mezheplerden birisini taklit etmek uygun mudur? Bu şekilde yapmak mezhep imamının yaptığı ictihadı beğenmemek anlamına gelmez mi? Cevap Fıkh’ın çerçevelediği meseleleri üç grupta toplayabiliriz: Delaleti ve sübutu kat’î nasslara dayalı hükümler. Böyle hükümlerde hata, yanlışlık vs. söz konusu değildir. Namaz, Oruç, Zekât, Hacc vb. ibadetlerin farziyeti gibi “temel” ve muamelat ve ukubat sahasındaki “fer’î/cüz’î” ahkam hakkında nazil ve varit olan delaleti ve sübutu … Devamını Oku

Asr-ı Saadet’te ve Dört Halife döneminde Gayrimüslimler’e, –İslam tarafından haram kılınmış olsa bile– kendi inançlarının yasaklamadığı işleri yapmaları konusunda serbestlik tanındığını genel bir tesbit olarak ifade edebiliriz. Detaylar aşağıdaki gibidir: Zimmet akdi ile İslamî yönetime bağlanmış olan Gayrimüslimler, kendi aralarında kendi dinlerinin hükümlerine göre amel etmekte tam anlamıyla serbesttirler. Bu çerçevede içki, domuz eti… gibi tüketim maddelerini kendi aralarında alıp satmalarına ve yiyip- içmelerine kesinlikle engel olunmaz. Ancak bu gibi fiilleri Müslüman mahallelerinde, onların meskûn bulundukları mahallerin … Devamını Oku

Bu yıl “Okuyucu Soruları” hayli yoğundu. Hatta “bu yıl” demek doğru değil: geçen yıl başladığımız seri bitmediği için bu yıla sarktı. Daha önce de yazdığım gibi, bu köşenin tipik bir “Fıkıh köşesi”ne dönmesini arzu etmediğim zaman zaman ara vererek hem size, hem de kendime nefes aldırmak istedim. Bu durum halen devam ediyor. Soru Resulullah Efendimiz ve halifeler döneminde İslam’ın haram kıldığı alanlarda gayrimüslimlere kendi aralarında dahi olsa faaliyet izni verilmiş midir? Örnek olarak içki alımı-satımı, içimi, kumarhane … Devamını Oku