Pek çok kişiyi Allah Teala‘nın mahlukata benzetilmesi (teşbih) ve O’na, cisimlere mahsus özelliklerin atfedilmesi (tecsim) vartasına düşüren acelecilik, yüzeysellik ve şartlanmışlık, “keşfu’s-sâk” meselesinde de ne yazık ki yapacağını yapmış ve İbn Asâkir‘in, “Gördüğüm en hafızası geniş kişiydi” dediği Hadis hafızı Ebû Âmir el-Abderî gibi birisine, eğer rivayet doğruysa –68/el-Kalem, 42 ayetini tefsir sadedinde– inciğine vurarak, “İşte benim şu inciğim gibi bir incik” dedirtmiştir![1]Bkz. İbn Asâkir, Târîhu Dimaşk, LIII, 60. ez-Zehebî, İbn Asâkir tarafından “Bana ulaştığına göre…” ifadesiyle … Devamını Oku
Müteşabih Hadisler-1
Bu yılın “Okuyucu Soruları” faslını biraz gecikmeli olarak bugünden itibaren açmış olacağız. Sorularını burada ele almak üzere internet üzerinden cevap vermediğim okuyucular, eğer burada da sorularına yer verilmemişse lütfen tekrar hatırlatsınlar. İkinci bir talebim daha var: Gönderilen soruları gerek internet üzerinden, gerekse bu köşede cevapsız bırakmamaya çalışıyorum. Ancak bazen aynı okuyucunun üst üste çok sayıda soru gönderdiği oluyor. Bu durumda diğer okuyucuların sorularını cevapsız bırakmaktansa, bir yerden sonra o okuyucunun sorularına cevap vermemeyi tercih etmek zorunda kalıyorum. … Devamını Oku
Cennete Kimler Gidecek? – 2
Sahih bir “Allah ve ahiret inancı“nın, Kitap ve Peygamber inancı olmadan da mümkün olabileceği varsayımının pratiği yoktur! Yahudiler ve Hristiyanlar Kitap ve Peygamber çağrısına muhatap oldukları halde Allah ve ahiret konusunda bir dizi temel sapma yaşamış ve bunları “din” haline getirmişse, Kitap ve Peygamber çağrısından haberdar olmamış kitlelerin makbul/sahih bir “Allah ve ahiret inancı“nı hangi yöntemle keşf edeceği sorusu yabana atılmamalıdır… Esasen, Kitap ve Peygamber inancı olmadan, 2/el-Bakara, 62 ve 5/el-Mâide, 69. ayetlerinde zikredilen 4 zümrenin kimler … Devamını Oku
Cennete Kimler Gidecek? – 1
İnkişaf‘ın son sayısında Muhammed Ali es-Sâbûnî‘nin, Yahudi, Hristiyan ve Sabiiler‘in de cennete gideceğini söyleyenlerden Prof. Dr. Süleyman Ateş hocaya –ve tabii aynı kanaati taşıyan diğer isimlere– karşı yazdığı reddiye mutlaka okunmalı. Söz konusu iddia, bildiğiniz gibi, ifadesi hemen hemen aynı olan iki ayete, 2/el-Bakara, 62 ve 5/el-Mâide, 69. ayetlerine dayandırılıyor temel olarak. “Şüphe yok ki iman edenler, Yahudiler, Hristiyanlar ve Sabiiler’den her kim Allah’a ve ahiret gününe iman eder ve salih amel işlerse, elbette bunların Rabb’leri yanında … Devamını Oku
“Diyaloğun Hiç Mi İyi Yanı Yok?”
Cumartesi günkü yazım üzerine okuyucu soruyor: “… İster dinler, ister medeniyetler arası densin, esasta değişen bir şey olmadığını herkes biliyor. (…) Diyaloğun hiç mi getirisi yok?..” Daha önce de yazmıştım; Konunun Müslüman tarafı bakımından dinler, kültürler ya da medeniyetler (ne derseniz deyin) arası diyalog faaliyetleri kapsamına giren faaliyetler bağlamında iki husus dikkat çekiyor: Anakronizm yaparak tarihte cereyan etmiş “barışçıl” ilişkiler “diyalog” kapsamına sokulduğunda şu yapılmış oluyor: Yeni –ve “başkaları tarafından” (burası önemli)– keşf/servis edilmiş bir kavramın “meşruiyetini” … Devamını Oku
İlim Adamı ve Eser Telifi
İlim adamı olmak için eser telif etmek şart olmadığı gibi, her eser telif eden de ilim adamı değildir. Her ne kadar günümüzde üniversite sistemi, “ilim adamı” olmayı akademik unvan sahibi olmaya hasretmiş, akademik sıfatları hak etmenin olmazsa olmaz yolu olarak da eser telifini öngörmüşse de, gözlem ve tecrübelerimizle biliriz ki tek başına eser telifi kişiyi ilim adamı yapmaya yetmemektedir. Bu işin daha başka kriterleri bulunmak gerekir… Her neyse; bu bir bahs-i diğer… Geçen gün Taşköprülüzade‘nin “eş-Şekâiku’n-Nu’mâniyye“sine bakarken … Devamını Oku
Medeniyetler Arası Diyalog Mu?
Cumhuriyet radikal bir Batılılaşma/modernleşme projesidir ve bu topraklarda “İslam medeniyeti” tamlamasının ifade çerçevesine giren en temel unsurların reddi (redd-i miras) Batılılaşma/modernleşme sürecinin en belirgin özelliğidir. Cumhuriyet söz konusu edildiğinde genellikle kılık-kıyafet gibi, alfabe gibi “sembolik” anlamı öne çıkan değişim alanları ilk akla gelenlerdir. Oysa devrimler “yapısal” bir dönüşüm hedeflenerek yapılmıştır ve projeyi anlamlı/önemli kılan asıl nokta da burasıdır. Bu çerçevede varlığa, bilgiye, kültüre, insana, dünyaya ve tabii “medeniyet“e bakışımızın, projenin gösterdiği istikamette oluşması ve gelişmesi normaldir. İlk … Devamını Oku
DİB: Problemler, Çözümler, Yönelişler – 2
Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Bardakoğlu‘nun Zaman‘a verdiği mülakatta ifadeye konan hususlar (hutbe metinlerinin etkisizliği, cami dernekleri ile ilgili problemler, din hizmetlerini yürütenlerin toplumla ilişkisi, kadınların din hizmetlerinde daha etkin rol alması, ASAM’la yaşananlar… vs.) meselenin bir “kalite” ya da “seviye” meselesi olmadığını, mülakatta bahis konusu yapılan hemen her hususun devasa bir “yapısal” problemi işaret ettiğini görmezden gelmek mümkün değil. Kur’an kursları üzerindeki operasyon henüz çok taze. Halkın dinî yaşantı çerçevesinde son derece masum ve tabii … Devamını Oku
DİB: Problemler, Çözümler, Yönelişler – 1
Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Bardakoğlu‘nun hafta içi Zaman‘da yayımlanan mülakatı, Diyanet‘in hal-i hazırdaki politikalarını, yaşadığı/algıladığı problemleri, öngördüğü çözümleri ve geleceğe ilişkin tasarılarını yansıtması bakımından son derece önemliydi. Misyonu ve iştigal alanı dolayısıyla Diyanet öteden beri “kıldan ince kılıçtan keskin” bir güzergâhta icra-i faaliyet etmek durumunda kalan bir kurum. Dinin devlet, toplum ve bireyle ilişkisi gibi “yukarıdan” ve dinî hayatın sıkıntıları, ihtiyaçları gibi “içeriden” bir yığın hayatî problemin “varlık sebebi” olarak algılanmakla, “çözüm adresi” olarak “tayin … Devamını Oku
Dinin Modernizasyonu
Bu senenin başlarında Amerika‘da bir bayan akademisyenin kadın-erkek karışık cemaate Cuma namazı kıldırmasıyla başlayan tartışmayı elbette hatırlıyorsunuz. Bu vesileyle pek çok şeyin yazıldığını da… “Hadis Tetkikleri Dergisi“nin III. Cildinin ilk sayısında bu konuyla ilgili bir makaleye rastlayınca ilgimi çekti. Çorum İlahiyat‘tan Doç. Dr. Mustafa Ertürk tarafından ve –ilginçtir– Amina Wadud olayının sahnelenmesinden önce kaleme alınan makale gerçekten nefis tesbitler içeriyor. Bir kısmını paylaşalım: “Bilindiği üzere modernizmin ve modern düşüncenin etkisiyle Müslümanların karşısına pek çok sunî problem çıkarılmaktadır. … Devamını Oku