Soru “Budizmdeki nirvana adı konulmamış bir fenafillah olabilir mi? Yani nirvanadakiler adını koymadan, Allah’ın ismini ve zatını üst bilinç düzeyinde teşhis etmeden fena makamına ulaşmış olamazlar mı? Cevabınız hayırsa uzak doğu öğretilerindeki bu tarz arınma, huzur olaylarını nasıl açıklıyorsunuz? Kalpler yalnızca Allah’ın zikriyle tatmin olmazlar mı?” Cevap “Nirvana” ile Tasavvuf’ta bir makam olan “fena fillah” arasında ancak sathî bir nazarla bakıldığında benzerlik bulunduğu söylenebilir. İşin özüne inildiğinde bu iki kavramın birbirinden hayli farklı iki durumu anlattığı görülür. … Devamını Oku

Cuma namazının farz ve İslam’ın önemli şiarlarından biri olduğunu gösteren delillere nazaran, Cumanın sıhhatinin şartlarının tesbitinde dayanılan delillerin zannî olduğunu bir önceki yazıda vurgulamıştım. Taklid ehli olan bizlere düşen şudur: Madem ki sıhhat şartlarının tesbitinde dayanılan deliller zannîdir ve Müçtehid İmamlar arasında tartışmalıdır, öyleyse zannî için kat’îyi terk etmemelidir. Sorumluluktan çıkmış ve farzı yerine getirmiş olmak için Müçtehid İmamlar’dan birinin “kılınır” dediği her yerde Cuma namazını kılmalı, orada Cuma namazı kılınmaz diyen imamın kavlinin gereğiyle de amel … Devamını Oku

Soru: Ahiretteki cezaları bakımından ateistler, deistler ve agnostikler bir midir? Bir ömür takvalı bir hayat yaşayıp son anda kafir olarak ölenle hayatı boyunca küfür içinde yaşayan insanın ahiretteki cezası bir midir? Sonradan dinden çıkanların dindar olarak yaşadıkları dönemdeki hasenatlarının karşılığı ahirette verilecek mi? Cevap: Cehennemliklerin cehennemde görecekleri azabın derecesi, dünyadayken yaşadıkları hayatın mahiyeti ile doğrudan ilişkilidir. Bu husus Kur’an’da şöyle dile getirilmiştir: “İşlediklerine karşılık her birinin dereceleri vardır. Rabbin, onların işlediklerinden habersiz değildir.”[1]6/el-En’âm, 132. Bir diğer ayette de … Devamını Oku

Soru: Araf cennet ile cehennem arasında üçüncü bir yer midir? İslamın tebliğ edilmediği gayrimüslimler, vesvese ve şüphelerden dolayı imanları tam olmayanlar ya da agnostikler arafta mı olacaklar? Araf kimler içindir ve orada ceza ya da mükafat olmayacağına göre nasıl bir muamele olacak? Cevap: Kur’an’ın 7. suresine adını vermiş olan “A’raf,”ın Cennet ile Cehennem arasında bulunan yüksekçe bir sur (engel) ismi olduğunu söyleyebiliriz. Zira tekili olar “urf” kelimesi, “sur, dağ ve tepenin en yüksek kısmı” gibi anlamlara gelmektedir. … Devamını Oku

Soru: Allah’ın ez-Zekiy diye bir ismi var mıdır? Allah’ın 99 ismi olduğu söyleniyor, ama birçok kitapta diğerlerinde olmayan farklı isimlere rastlanıyor? Cevap: Allah Teala’nın Esma-i Hüsna’sının kaç adet ve hangileri olduğu konusu nassen tayin edilmediği için ilgili çalışmalarda farklı isimlere ve rakamlara rastlanması normaldir. Kısa bir süre önce bu konuyla ilgili olarak bu köşede okuduğunuz iki yazıda da (11-12 Aralık 2005) belirtildiği gibi genellikle bugün Esma-i Hüsna konusundaki eserlerde et-Tirmizî tarafından nakledilen varyant esas alınmaktadır. Oysa bu … Devamını Oku

Soru: Kilisede namaz kılmak caiz midir? Eğer caizse caizliğine dair deliller nedir? Genellikle fetvalarda mekruh olarak geçiyor; fakat Buhari’nin Kitabus salat bahsinde İbni Abbas r.anh’ın resim olmayan kiliselerde namaz kıldığı rivayet edilmektedir. İbn Abbas (r.a) bazen kilisede namaz kılardı, fakat içinde resim bulunmayan kiliselerde. (Buhari: Kitabü’s-Salat.) Bu halde mekruhiyet nereden kaynaklanıyor? Cevap: Kilisede namaz konusunda mezheplerin içtihadları şöyledir: Hanefî mezhebine göre tahrimen mekruhtur.[1]Reddü’l-Muhtâr, II, 60; Hâşiyetu’t-Tahtâvî ale’l-Merâkı’l-Felâh, 351. Şâfiîler’e göre de mekruhtur. İmam en-Nevevî şöyle der: “Kilise … Devamını Oku

Bir önceki yazıdan devam. Boşlukta bir yer tutmak, belli bir yönde bulunmak, belli bir özgül ağırlığı, sınırları, uzuvları bulunmak … gibi mahlukata/cisimlere mahsus özelliklerin Allah Teala’ya izafesinden sakınılması gerektiği konusunda sadece İmam Ebû Hanîfe değil, diğer büyük imamlar da hassas davranmışlardır. Bir önceki yazıda naklettiğim gibi, “Allah Teala mahlukatından ayrı bir varlığa sahiptir ve bu anlamda Allah Teala için bir sınır tayin etmemek O’nun varlığını nefyetmek olur” diyen İbn Ebi’l-İzz ve aynı çizgideki “Selefîler”in aksine, dört mezhep … Devamını Oku

Soru: “Yukarda Allah var” tarzı sözler halk arasında çok yaygın. Bu gibi sözler insanları küfre götürür mü? Cevap: Allah Teala’ya mekân isnadı anlamına gelen bu türlü sözlerin itikadî bakımdan çok tehlikeli olduğunu bilmemiz gerekir. Evet belki mekân isnadı niyet ve iradesiyle söylenmiyor, belki sadece ağız alışkanlığı ve bu yönüyle mazur görülebilir bir “masumiyet” telakkisiyle karşılanabileceğini düşünenler çıkabilir. Ancak Allah Teala hakkında “tenzih akidesi”yle bağdaşmayan her türlü düşünce, tasavvur ve sözü dilimizden de kalbimizden de uzak tutmak zorundayız. … Devamını Oku

Soru: (…) Bir yaşlı teyze düşünelim; Tıpkı benim ömrünü köyde geçirmiş babaannem gibi bir kadın. Alplerin eteklerinde bir Hıristiyan kasabasında doğar, büyür ve ölür. Son derece iyilik sever, karıncanın hakkını gözeten bir kadındır. Bildiği iman ettiği dinini tıpkı benim babaannem gibi çok da sorgulamadan yaşamış dindar bir kadın olarak vefat etmiştir. Şimdi benim babaannem cennete giderken bu kadıncağız cehenneme mi gidecektir? Bu kadına git dünya dinlerini araştır da en iyisini bul mu denmelidir? Her ne kadar İslam … Devamını Oku