Mehmed Arif (1845-1897), görevi icabı İslam dünyasının ve Avrupa’nın muhtelif yerlerinde bulunmuş ve döneminde hem Doğu’yu, hem de Batı’yı yakından müşahede imkânı elde etmiş bir devlet adamı. Dr. İbrahim Hatiboğlu tarafından Osmanlı‘nın 8. cildinde tanıtılan Bin Bir Hadis-i Şerif Şerhi adlı çalışmasında, döneminde Osmanlı devleti ve Mısır gibi bazı İslam ülkelerinin içinde bulunduğu durumu resmetmiş, çözüm yolları önermiştir. Bunu, mezkûr eserinde yapmış olması da, şerhine ayrı bir özellik kazandırıyor. Problemi temelinden ele alan Mehmed Arif, medrese talebelerinin, … Devamını Oku
İslam Hukuku ve Osmanlı
Osmanlı‘nın 8. cildinde (196-205) yer alan ve Osmanlı’nın, sanayi döneminin ortaya çıkardığı yeni sorunlara cevaplar üretemediği için çöktüğünü savunan yazı üzerindeki değerlendirmelere devam edeceğim. Çöküş döneminin global çapta cereyan eden çok yönlü gelişmelerini göz ardı ederek Osmanlı’nın tarih sahnesinden çekilişini bir tek sebebe irca etmenin, fazlaca “kestirme” bir istintaç olacağında kuşku yok. 1789 Fransız ihtilaliyle birlikte dünyayı saran, ekonomide liberal, düşüncede pozitivist, ideolojide milliyetçi akımlar Osmanlı’yı içeriden ve dışarıdan bir ağ gibi kuşatmışken, “içtihat yapılsaydı Osmanlı kurtulurdu” … Devamını Oku
“Osmanlı”
Yaşayan en ünlü Osmanlı tarihçilerinden Prof. Dr. Halil İnalcık editörlüğünde hazırlanan 12 ciltlik Osmanlı‘yı ilim aleminin ve araştırmacıların istifadesine sunan Yeni Türkiye Yayınları’na, onu yeniden basarak faydasının umumileşmesine katkıda bulunan Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne ve bu muhteşem eseri müstesna bir hediye olarak kütüphaneme kazandıran Eğitim Kültür Dairesi Başkanı Hayati Kırlı beyefendiye teşekkür ederek başlamam gerekiyor. Sahasında büyük bir boşluğu doldurduğunda kuşku bulunmayan ve içeriğini oluşturan araştırma mahsulü yazılardan, baskı kalitesi ve cildine kadar konusuyla mütenasip bir ciddiyet ve … Devamını Oku
Hasbihal
Bu köşenin müdavim okuyucularından gelen iletilerin yoğunluğu dolayısıyla zaman zaman yazılara ara vermem ve ta’miminde fayda bulunan iletileri buraya taşımam gerekiyor. Ancak bugünkü daha çok “çay molası” gibi bir şey olsun istedim. Bu iletilerden biri Serkan Maznun’a ait. Serkan kardeşim aslında M. Şevket Eygi ağabeye bir soru sormuş, ama onun internet adresini bulamadığı için soruyu bana yönlendirmiş: Söylediğine göre muhterem Eygi’nin, benim şu anda hatırlayamadığım bir yazısında Hz. İsa (a.s)’nın çarmıha gerildiği anlamına gelecek bir cümlesi olmuş. … Devamını Oku
Hz. Hüseyin, Kerbela ve Yezid B. Mu’aviye
Muharrem’in 10. gününü, aşure tatlılarını ve Kerbela’yı anma ritüellerini geride bıraktık. En çok belki de Pakistan’da kan kaybından ölenler ve bir de “tören”lerden enstanteneler kaldı hafızalarda… Bundan 8-10 yıl kadar önce büyük Malikî fakihi ve hadis hafızı Ebû Bekir b. el-Arabî’nin el-Avâsım mine’l-Kavâsım‘ının, Muhibbuddîn el-Hatîb tahkik ve ta’likiyle neşredilen kısmını (İbnu’l-Arabî’nin bu eserinin tamamı daha sonra Ammâr Tâlibî tahkikiyle yayımlandı) okurken bir husus dikkatimi çekmişti: Hz. Hüseyin’e, Efendimiz (s.a.v)’in ne kadar sevdiğini bildiğimiz o aziz torununa reva … Devamını Oku
Katkıya Tepki, Tepkiye Katkı
Bu köşede okuduğunuz son iki yazı, Marife dergisinde yer alan bir makale hakkındaki düşüncelerimi yansıtmayı hedefliyordu. İlk yazıdan sonra makale sahibinin e-mail yoluyla tarafıma ilettiği mesaj –ki buraya aktarmıştım– “katkı beklentisi”ni dile getiriyordu. Ben de bir önceki yazıda kendisine teşekkür etmiş ve ardından düşüncelerimi –bu köşenin izin verdiği muhteva ve boyutta– dile getirmeye çalışmıştım. Dr. Yaşar Yiğit’in Salı günü ilettiği e-mail mesajı aynen şöyle: “Sayın Sifil! Makaleyi lütfen biraz daha dikkatle ve Batılı veya Doğulu şeklinde nitelendirme … Devamını Oku
“Marife” Dergisi – II
Marife‘nin ikinci sayısında birlikte okunması gereken iki yazı bulunuyor: Dr. Fethi Ahmet Polat’ın “Modern ve Postmodern Düşüncede Kur’an’a Yaklaşımlar, Arkoun, Hanefî ve Ebû Zeyd Örneği” başlıklı makalesi (7-25), görüşleri İslam dünyasında ve tabii ülkemizde İslamî entelektüel çevrelerde hayli yankı uyandıran mezkûr üç ismin Kur’an anlayışlarını derli-toplu biçimde özetlemesi bakımından oldukça güzel. Polat’ın Doktora tezinin bir özetinden ibaret olan bu makale, Arkoun, Hanefî ve Ebû Zeyd’in Kur’an (dolayısıyla vahiy, dolayısıyla Allah) telakkisini önce kendi eserlerinden aktarıyor, ardından da … Devamını Oku
“Marife” Dergisi – I
Önümde Marife dergisinin şu ana kadar neşredilmiş 3 sayısı duruyor. Selçuk İlahiyat’ta devam etmekte olan Doktora programım için geçen hafta Konya’ya gittiğimde, çoktandır eksikliğini hissettiğim, her sayısı dolu dolu olan derginin 3 sayısını da aldım ve ilk sayısını (Bahar/2001) hemen okudum. Diğer sayıları da ara vermeden okumak üzere şöyle bir karıştırdım. Değerli araştırmacı Dr. İbrahim Hatiboğlu’nun makalesi ilk dikkatimi çeken yazı oldu. Modernistler’in Sünnet anlayışı hakkındaki Doktora tezinden tanıdığımız Hatiboğlu, makalesinde Fazlur Rahman’ın Hadis ve Sünnet kavramlarına … Devamını Oku
Şablonlar ve Doğru Tavır
Bir derginin Ocak sayısında müstear isimle çıkan bir yazıma derginin bir okuyucusundan zehir zemberek bir tepki aldım. Söz konusu derginin Mart sayısında mektup sahibini hedeflemeden ikinci bir yazı daha kaleme aldım. Büyük bir ihtimalle o yazıma da benzer bir tepki gelecek. Bu tepkiyi vesile edinerek –zaten çoktandır üzerinde durmaya niyetlendiğim– son derece önemli bir hususa burada neşter vurmak zaruret haline geldi. Bahsettiğim yazıda, “bid’at” konusunu ele almış ve Ehl-i Kitap ile ilgili bir paragrafı, İbn Teymiyye’nin “el-Cevâbu’s-Sahîh … Devamını Oku