Kur’an’da geçen “hikmet” kavramının “gayba ıttıla”ı da içerdiği, hatta “vahiy” kavramının yine Kur’an tarafından sadece peygamberlere mahsus olarak kullanılmadığı gibi argümanlar[1]Tartışması için bkz. İlyas Çelebi, İslam İnancında Gayp Problemi, 149 vd. jQuery(‘#footnote_plugin_tooltip_2487_3_1’).tooltip({ tip: ‘#footnote_plugin_tooltip_text_2487_3_1’, tipClass: ‘footnote_tooltip’, effect: ‘fade’, predelay: 0, fadeInSpeed: 200, delay: 400, fadeOutSpeed: 200, position: ‘top center’, relative: true, offset: [-7, 0], }); konuyu sadece peygamberlerle sınırlandırmanın tartışmalı olduğunu göstermektedir. Hatta bir önceyi yazıda da ifade etmeye çalıştığım gibi 72/el-Cinn, 26-8 ayetlerinin, Allah Teala’nın gaybı sadece … Devamını Oku
Gayb Bilgisi-3
Bir önceki yazıda, peygamberler dışında da gayba muttali kılınan insanlar bulunduğuna delalet eden bazı ayetlerden bahsetmiştim. Bu noktayı biraz daha açmak istiyorum.
ez-Zemahşerî, “O bütün gaybı bilir. Gaybına kimseyi muttali kılmaz. Ancak seçtiği bir elçi bunun dışındadır” (72/el-Cinn; 26-8) ayetlerini meşrebi doğrultusunda tefsir etmiş ve ayetlerin “evliyaya izafe edilen kerametleri iptal” ettiğini ileri sürmüştür.[1]ez-Zemahşerî, el-Keşşâf, IV, 619-20. jQuery(‘#footnote_plugin_tooltip_2485_4_1’).tooltip({ tip: ‘#footnote_plugin_tooltip_text_2485_4_1’, tipClass: ‘footnote_tooltip’, effect: ‘fade’, predelay: 0, fadeInSpeed: 200, delay: 400, fadeOutSpeed: 200, position: ‘top center’, relative: true, offset: … Devamını Oku
Gayb Bilgisi-2
“Gaybı Allah’tan başkası bilmez” ifadesi, hangi anlamda kullanıldığına bağlı olarak hem doğrulanabilir, hem de yanlışlanabilir. Şöyle ki: Eğer bu ifade ile Allah Teala’nın bildirmesi olmaksızın gaybı hiç kimsenin bilemeyeceği kastediliyorsa; doğrudur. “Allah, gaybı hiç kimseye bildirmez, dolayısıyla hiç kimse gaybı bilemez” anlamında kullanılıyorsa yanlıştır. Zira bir önceki yazıda soru sahibinin zikrettiği iki ayet, konuyu, “Allah’ın seçtiği elçiler” istisnasıyla çerçevelemektedir. Keza yine bir önceki yazıda dipnotta gönderme yaptığım ayetler Hz. İbrahim, Hz. Yusuf ve Hz. İsa’nın (hepsine selam … Devamını Oku
Gayb Bilgisi-1
Soru
“Allah, pisi temizden ayırıncaya kadar mü’minleri içinde bulunduğunuz durumda bırakacak değildir. Allah size gaybı bildirecek de değildir. Fakat Allah peygamberlerinden dilediğini seçer (gaybı ona bildirir). O halde Allah’a ve peygamberlerin iman edin. Eğer iman eder ve Allah’a karşı gelmekten sakınırsanız sizin için büyük bir mükafat vardır.” (Al-i İmran suresi, 179)
“O gaybı bilendir. Hiç kimseye gaybını bildirmez. Ancak seçtiği resuller başka (Onlara bildirir.) Fakat O rasulün önünde ve arkasında gözetleyici (melek)ler yürütür ki resullerin, Rablerinin vahiylerini tebliğ ettiklerini … Devamını Oku
Resim Yasağının Mahiyeti ve Çerçevesi-3
İslam’ın resim ve heykel sanatlarına bakışını, bir önceki yazıda işaret ettiğim rivayetler belirlemiştir. Konuyla ilgili olarak Sahabe’den gelen fetvalar da aynı istikamettedir.[1]Bu konuda Sahabe’den gelen fetvalar için bkz. İbn Abdilberr, el-İstizkâr, XXVII, 170 vd. jQuery(‘#footnote_plugin_tooltip_2479_7_1’).tooltip({ tip: ‘#footnote_plugin_tooltip_text_2479_7_1’, tipClass: ‘footnote_tooltip’, effect: ‘fade’, predelay: 0, fadeInSpeed: 200, delay: 400, fadeOutSpeed: 200, position: ‘top center’, relative: true, offset: [-7, 0], });
Meseleyi detaylandıran Fıkıh kitaplarımızda, duvarda asılı olmayan veya duvara dayalı yastık gibi nesneler üzerinde bulunmayan, yere serili, üzerine basılan yaygılardaki … Devamını Oku
Resim Yasağının Mahiyeti ve Çerçevesi-2
Yazının hemen başında bir tesbiti kaydedelim: Konusunu cansız veya hareketsiz varlık ve nesnelerin oluşturduğu “manzara” yahut “natürmort” tarzı resimlerin haram olmadığında ittifak vardır.[1]Sa’dî Ebû Ceyb, Mevsû’atu’l-İcmâ’, II, 667. Burada nakledildiğine göre Sadece Tabiun’dan Mücâhid bu tür resmin mekruh olduğunu söylemiştir. jQuery(‘#footnote_plugin_tooltip_2469_8_1’).tooltip({ tip: ‘#footnote_plugin_tooltip_text_2469_8_1’, tipClass: ‘footnote_tooltip’, effect: ‘fade’, predelay: 0, fadeInSpeed: 200, delay: 400, fadeOutSpeed: 200, position: ‘top center’, relative: true, offset: [-7, 0], }); Dolayısıyla burada sözünü edeceğimiz resim ve heykel, insan, hayvan gibi canlı/zî-ruh varlıklarla sınırlı olacaktır.
Efendimiz … Devamını Oku
Resim Yasağının Mahiyeti ve Çerçevesi-1
Soru:
Resim ve heykelin, şu yaşadığımız zamanda diliminde toptan caizdir-değildir denmeyecek kadar dallı budaklı bir mesele olduğunu düşünüyorum. Tasnif edecek olursak:
Hikmet-illet
Risale-i nurlarda, İslamî hükümlerin “taabbudi” ve “makul-ul mana” olmak üzere ikiye ayrıldığını okumuştum. Bu çerçevede, resim ve heykel, belli bir hikmet ve maslahata binaen yasaklanan hükümler cümlesinden olsa gerek… Zira, hadislerde Allah’ın yaratmasına benzemeye çalışmak ve mahlukat tasvirlerini hürmet-ta’zim makamında tutmanın yanlışlığına işaret ediliyor:
“Her kim bir canlı resmi yaparsa Allah ona o resme can verinceye kadar azab … Devamını Oku
Kevserî Külliyatı
13 Mayıs tarihli yazıma “Bu köşede ismini belki de en çok okuduğunuz alim Muhammed Zâhid el-Kevserî merhumdur” diyerek başlamış ve el-Kevserî’yi okumadan Şah Veliyullah ed-Dihlevî’yi tam anlamıyla tanıyamayacağımızı söylemiştim.
Şüphesiz bu tesbit sadece ed-Dihlevî ile sınırlı değil. el-Kevserî’yi okumadan İbn Cerîr et-Taberî’yi, Ebû Ca’fer et-Tahâvî’yi, el-Hatîbu’l-Bağdâdî’yi, Fahruddîn er-Râzî’yi, İmâmu’l-Haremeyn el-Cüveynî’yi, İmam el-Gazzâlî’yi, İbn Teymiyye’yi, İbnu’l-Kayyım’ı, Şihâbuddîn el-Mercânî’yi, eş-Şevkânî’yi, Abdülhayy el-Leknevî’yi, Muhammed Enverşâh el-Keşmîrî’yi, Şebbîr Ahmed el-Osmânî’yi, Zafer Ahmed et-Tehânevî (Tanvî)’yi, Mustafa Sabri Efendi’yi, Selâme el-Kudâ’î’yi, Muhammed Bahît el-Mutî’î’yi… … Devamını Oku
Bazı Hadisler-2 (Efendimiz’in Doğduğu Gece Meydana Gelen Olaylar)
et-Taberî, Ebû Nu’aym, el-Beyhakî, İbn Asâkir, İbn Kesîr, el-Kastallânî ve daha birçok alim tarafından nakledilen bir rivayette zikredildiğine göre Hz. Peygamber (s.a.v)’in dünyayı teşrif ettiği gece Kisra’nın sarayı sarsılmış, sarayın ondört tane balkonu bu sarsıntıdan yıkılıp düşmüş, Mecusiler’in 1000 yıldır hiç sönmeden yanmakta olan ateşi sönmüş, Sâve (el-Kastallânî’de “Taberiyye”) gölünün suyu çekilmiştir.[1]et-Taberî, Târîhu’r-Rusul ve’l-Mülûk, II, 166-7; Ebû Nu’aym, Delâilu’n-Nübüvve, 96-9; el-Beyhakî, Delâilu’n-Nübüvve, I, 126-7; İbn Asâkir, Târîhu … Continue reading jQuery(‘#footnote_plugin_tooltip_2463_11_1’).tooltip({ tip: ‘#footnote_plugin_tooltip_text_2463_11_1’, tipClass: ‘footnote_tooltip’, effect: ‘fade’, predelay: … Devamını Oku
Bazı Hadisler
Soru
Bir okuyucu, aşağıdaki rivayetlerin durumunu soruyor:
“Ümmetimin âlimleri ben-i İsrail’in nebileri gibidir.”
“Beşikten mezara kadar ilim öğreniniz.”
“Ölmeden önce ölünüz.”
“Sen olmasaydın âlemleri yaratmazdım.”
Efendimiz doğduğu gece kisranın sarayının sallanması ve ondört tane sütunun düşmesi Farsların bin yıllık sönmeyen ateşinin sönmesi ve diğer olaylar
Cevap
Yukarıdaki sırayla cevaplandıracak olursak;
“Ümmetimin alimleri Beni İsrail’in nebileri gibidir.”
Bu rivayetle ilgili olarak bu yılın 13 Mart’ında bu köşede yazılanlara bakılabilir. Özeti şu: Anlam olarak doğru olsa da, bu rivayetin herhangi bir senedi bilinmemektedir.
“Beşikten mezara kadar ilim öğreniniz.”
Bu rivayeti bu … Devamını Oku