İslamî İlimler ve Akademik Dergicilik

Ebubekir Sifil2006, Ağustos 2006, Gazete Yazıları

Son yıllarda akademik dergiciliğin nicelik ve nitelik olarak göz doldurduğu bir vakıa. İlahiyat fakülteleri ile sınırlı konuşursak, sadece fakülte bünyesinde –bir anlamda “kapalı devre” yayın yapan dergiler vardı ve gerek görsel bakımdan, gerekse başka açılardan kamuoyunun çok fazla dikkatini/ilgisini çekmeyen bir anlayışla neşrolunuyorlardı. Bir fakülte bünyesinde tek dergi neşredilir, İslamî ilimlerin muhtelif branşlarında kaleme alınmış makaleler bu dergide yayımlanırdı.. Bundan da genellikle sanki sadece akademik kariyer için zorunlu olan bilimsel çalışma/makale neşretmiş olmak murad olunurdu.

Şimdi durum daha farklı. Sadece kapalı devre yayın yapmak yerine kamuoyuna arz olunan bilimsel karakterli –tabir yerindeyse– “branş” dergiciliği gibi bir yöneliş ile karşı karşıyayız. Filhakika her türden çalışmayı bünyesinde toplayan dergiler de varlıklarını bu yeni anlayış doğrultusunda sürdürüyor. İslamiyat, İslamî Araştırmalar ve Marife bu türden dergilerin gözde örneklerini oluşturuyor.

Akademik dergiciliğin yaşadığı bu dönüşümde/gelişmede elbette kamuoyunun İslamî ilimlere ilgisi başat rol oynuyor. Bu iyi midir, kötü müdür, ayrı bir mesele. Ama en azından bu dergileri çıkaranlar bakımından önemli bir artı teşkil ettiğinde şüphe yok…

“Branş dergisi” olarak dikkat çeken periyodiklerden Hadis Tetkikleri Dergisi’nin zaman zaman bu köşede konuğumuz olduğunu biliyorsunuz. Tasavvuf dergisi de öyle. (Ne yazık ki bu derginin ilk birkaç sayısı dışındaki sayılarını elde edemedim.) Fırsat buldukça onları konuşmaya inşaallah devam ederiz.

Bugünse yine bu tarz dergilerden birisinden bir nebze söz edeceğim: İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi. Adından da anlaşılacağı gibi hususen İslam Hukuku alanındaki çalışmaların neşredildiği İHAD da Marife gibi Konya (Selçuk) İlahiyat merkezli bir dergi.

Prof. Dr. Saffet Köse’nin editörlüğünde 7. sayısına ulaşmış bulunan dergi (şu ana kadar çıkan sayıları hediye etme inceliğini gösteren Prof. Dr. Köse’ye bir kere de huzurunuzda teşekkür ediyorum), özellikle son sayılarında hayli kabarık hacimlerle okuyucunun karşısına çıkmış durumda.

İHAD’ın 6. sayısının “Son Asır İslam Hukukçuları”na tahsis edilmiş olması sadece sahayla ilgili bir eksikliğin giderilmesi değil, aynı zamanda önemli bir kadirşinaslık anlamına da geliyor. Hayli kabarık hacmine rağmen Mustafa Sabri Efendi, Abdülhayy el-Leknevî, Muhammed Enverşâh el-Keşmîrî, Eşref Ali et-Tehânevî (Tanvî), Zafer Ahmed el-Osmânî et-Tehânevî (Tanvî), Selâme el-Kudâ’î el-Azzâmî ve İslam Dünyası’nın farklı bölgelerinden daha birçok ismin niçin bu sayıda yer almadığı sorusu önemli olmakla birlikte, ortaya konan emeğin hakkını da teslim etmek gerekir.

İHAD’ın son sayısı da önemli makalelerle ve kabarık bir hacimle çıkmış okuyucunun karşısına. Derginin kapağını açtığınızda ilk olarak Prof. Dr. Saffet Köse’nin “Hz. Ömer’in Bazı Uygulamaları Bağlamında Ahkâmın Değişmesi Tartışmalarına Bir Bakış” başlıklı makalesiyle karşılaşıyorsunuz. Bu son derece önemli konuda karşıt görüşleri vukufiyetle bir araya toplaması ve önemli değerlendirmeler sunması dolayısıyla titiz bir şekilde okunması gereken bir makale. Doktora tezim ile doğrudan ilgili olması, bu çalışmanın benim için önemini bir kat daha artırdığını söylemeliyim. (Bu arada Doktora faslının –çok şükür– bittiğini ve tezi teslim ettiğimi haber vermiş olayım.)

Bu önemli makalenin hemen arkasından Prof. Dr. Orhan Çeker hocanın, Prof. Dr. Köse’nin “talak/boşama” meselesiyle ilgili tesbitleri hakkında bir mülahaza yazısı yer almış. Mutlak surette dikkate alınması gereken bir katkı olmuş..

İnşaallah önümüzdeki zaman içinde İHAD’ın biraz daha içine girerek yakın plan tahlillerde bulunma fırsatımız olur. Şimdilik duyurusunu yapmış olmak istedim.

Milli Gazete – 21 Ağustos 2006