Marife‘nin 3. yıl 2. sayısında yer alan bir yazı üzerinde duracağım bugün. Dr. Ahmet Erkol imzalı bu yazı “Eş’arî Dönemi Arap Düşünce Biçimi ve Eş’arî Düşüncesinde Şâfiî’nin Etkisi” başlığını taşıyor. “Tek kanallı beslenme”ye iyi bir örnek oluşturan makalesinde yazar, İmam eş-Şâfi’î, İmam el-Eş’arî ve daha birçok isim etrafında –yer yer birbiriyle çeliştiği de gözlenen– öyle enteresan genellemeler yapıyor ki, okuduğunuz metnin “ilmî bir makale” mi, yoksa “ideolojik bir manifesto” mu olduğu konusunda karar vermekte zorlanıyorsunuz.
Yazısının başlarında Dr. … Devamını Oku

Bir önceki yazıda 1. maddede naklettiğim soruyla başlayalım. Hemen belirteyim ki, soruyla ilgili olarak burada ağırlık vereceğim husus, Usul ile ilgili boyuttur. Yoksa belli bir kimyasal dönüşümden sonra sarhoşluk verme özelliği kazanan boza veya başka herhangi bir içeceğin, bu dönüşümden önceki haliyle haram sayılamayacağı açıktır.
Osmanlı zamanında böyle bir yasaklama uygulaması olmuşsa, bunu “istihsan” prensibiyle açıklamak mümkündür. eş-Şâtıbî, İmam Ebû Hanîfe‘yi de “sedd-i zerayi” prensibini benimseyenler arasında zikreder ki, “istihsan“ın geniş anlam çerçevesi içinde “sedd-i zerayi” ile örtüşen … Devamını Oku

Bu sene oldukça uzayan “okuyucu soruları” faslını kapatmıştım. İnternet üzerinden gelen bir kısım soruları bu sebeple size yansıtmadan cevaplamaya devam ediyorum. Ancak son birkaç gün içinde Usul’e ilişkin bazı boyutları olan iki soru aldım ki, bunları, biraz daha uzun yazma imkânı veren bu yeni köşede ele almanın daha uygun olacağı düşüncesiyle sizinle paylaşmak istedim. Sorular şöyle:

“(…) Hadise, ilk olarak, ‘boza’nın haram olup olmadığından çıktı. Şafii bir arkadaşımız elindeki –adını bilmediğim– Arapça bir kitaptan ‘boza’nın haram olduğunu okudu. … Devamını Oku

Marife‘nin 3. yılının ilk sayısında Fıkıh Usulü‘ndeki “istihsan” teriminin menşe ve mahiyeti üzerine Doç. Dr. Şükrü Özen‘in kaleme aldığı oldukça doyurucu bir makale yer alıyor. İmam Ebû Hanîfe‘den öncesinde, İmam Ebû Hanîfe, Ebû Yusuf, eş-Şeybânî, Mâlik ve eş-Şâfi’î‘de bu terimin kullanılış biçimlerinin ayrı başlıklar halinde sunulduğu araştırmada müellifin, “istihsan” teriminin “kamu yararı, maslahat…” gibi hususların gözetilmesi anlamına ağırlık verdiği dikkat çekiyor.
Bu bağlamda “istihsan” teriminin Sahabe döneminde de mevcut olduğu tesbitinde bulunan yazar, örnek olarak bilhassa Hz. Ömer … Devamını Oku

Bir önceki yazıda “irtidat” ve “zina” (evlilerin zinası) suçlarına verilecek cezayla ilgili Sn. Davut İltaş‘ın Marife dergisinde yer alan eleştiri yazısı hakkında yazdıklarım üzerine bazı okuyuculardan, ilgili rivayetlerin Kur’an‘a aykırı ve uydurma olduğu temalı mailler aldım.
Bana göre bu kabil itirazların önemli bir bölümünün arka planında, bu ve benzeri hükümlerin “çağdaş anlayış“la bağdaşmadığı kabulü temel bir yer tutuyor. Yani itiraz sahipleri genellikle “bunu kime nasıl izah ederiz” endişesiyle hareket ediyor. Elbette bu psişik durum başlı başına ele alınması … Devamını Oku

Geçtiğimiz Ramazan‘da bir konferans için gittiğim Gaziantep‘te tanıştığım değerli isimlerden birisi Fikret Oğuztürk. Öğretmen (yanlış hatırlamıyorsam branşı Kimya idi) ve oldukça gayretli biri Fikret bey. Ortaçağ’ı Özledim adıyla yazdığı 3 ciltlik kitabının ardından Osmanlı Tarihi ile ilgili bir çalışma hazırlığı içinde olduğunu söylemişti.
Mezkûr kitabının 1. cildiyle 2. cildin bir kısmını “Onların Ortaçağ’ı“na, 2. cildin geri kalan kısmıyla 3. cildin tamamını da “Bizim Orta Çağ’ımız“a ayırmış. Kitaplar kolay okunan, sürükleyici; sosyal tarih, ilimler tarihi, kültür ve aktüaliteyi başarılı … Devamını Oku

Marife‘yi bu sütuna son konuk edişimizin üzerinden epey zaman geçti. Doğrusu geçen zaman içinde çıkan sayıları okumamış olmanın eksikliğini yoğun bir şekilde hissediyordum. İki hafta kadar önce Konya’ya gittiğimde üçüncü yılını doldurmuş olan Marife‘nin bu yıla ait 1 ve 2. sayılarını aldım.

sayının İçindekiler kısmına şöyle bir göz attım. Dikkatimi ilk çeken yazıyı okudum. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden Davut İltaş‘ın “Yadsınan Gelenek: “İslam’a Yamanan Sanal Şiddet: Recm ve İrtidat” Yazısı Üzerine Bazı Eleştirel Mülahazalar” başlıklı makalesi, Prof. Dr. … Devamını Oku