Önceki yıllarda, öteden beri süregelen bilinçli bir uygulama olarak Ramazan ayında Ümmet-i Muhammed’in kafasını karıştıracak, gönlünü bulandıracak hususları birer “problem” formatında gündeme getiren isimlerden geçilmezdi. Televizyon ekranlarında, gazete köşelerinde boy gösteren “malum zevat”, yarım-yamalak bilgileri ve artık kimsenin gizlisi olmayan “samimiyet”lerinden gelen “hüsn-i niyet”le kitapları karıştırır, “malzeme” olarak ele geçirebildikleri hususları vakit geçirmeden ekranlara, gazete köşelerine taşırdı. Ne yazık ki Ümmet’in dinî bilinci de büyük ölçüde dumura uğratıldığından, ertesi gün herkesin dilinde aynı “problem”: “Meğer biz yanlış … Devamını Oku
Hadis Kitaplarının Musannıflarına Aidiyeti-2
Soruda, Almanya’ya giden yazarın, “Buhari’ye atfedilen iki nüsha ortaya çıktığını” ve “bunlardan birisinde olan yüzlerce hadisin diğerinde olmadığını” söylediği zikredilmişti. Bu yazar her kimse, ya boyundan büyük işlere kalkışmayı seven safderun, ya da bilerek tahripkârlık yapan kasıtlı birisi olmalı! Bizim ilim usulümüzde nakil konusu olan şey (rivayet, kitap vb.) birkaç yolla alınır ve aktarılır. Hadis Usulü eserlerinde alabildiğine detaylı olarak incelenmiş olan bu “nakil usulleri”, aynı zamanda kendi aralarında belli bir tasnife tabi tutulmuştur. “Kıraat, sema, münavele, … Devamını Oku
Zekâtta Temlik Ve “Sebîlullah” Meselesi-4
Zekât meselesini çağımızda en detaylı bir şekilde işleyen kişi olduğu bilinen el-Karadâvî, “sebîlullah” tabirinin İmamiyye ve Zeydiyye tarafından nasıl anlaşıldığını anlatan nakiller yapmıştır. İmamiyye’nin kendi kaynaklarında görülen o ki, bu mezhep içinde “sebîlullah” kaleminden bütün hayır çeşitlerine harcama yapılmasının cevazı konusunda bir ihtilaf mevcut değil. Ancak Zeydiyye konusunda durum biraz değişik. Gerek el-Karadâvî’nin aktarımlarında[1]Bkz. Fıkhu’z-Zekât, II, 646-7. gerekse benim elimdeki Zeydiyye kaynaklarında Zeydiyye imamlarından Zeyd, en-Nâsır, el-Müeyyed billah ve diğer fukahanın, “sebîlullah” kaleminin münhasıran gazilerin ihtiyacına sarf … Devamını Oku
Zekâtta Temlik ve “Sebîlullah” Meselesi – 3
Bir önceki yazıda, zekât verilecek kimselerin tadad edildiği 9/et-Tevbe, 60 ayetinde geçen “sebîlullah” tabirinin anlam çerçevesine dair eş-Şevkânî ve el-Kınnevcî’nin birbiriyle örtüşmeyen görüşlerini aktarmıştım. Hocanın –dolaylı da olsa– dayanak ittihaz ettiği el-Kasımî, Şeltût ve Yusuf el-Karadâvî’nin görüş ve yaklaşımlarına gelince; el-Kasımî, tefsirinde Fahruddîn er-Râzî’nin, “Sebîlullah ifadesi, sadece gazilerin kastedilmiş olmasını gerektirmez. Bunun için el-Kaffâl, tefsirinde bazı fukahadan, zekâtın, ölünün kefenlenmesi, kale inşası, mescit yapımı gibi hayır çeşitlerinin tamamına sarfının caiz olduğu görüşünü nakletmiştir” dediğini naklettikten sonra el-Hasen … Devamını Oku
Hadis Kitaplarının Musannıflarına Aidiyeti
Soru “(…) Birkaç gün önce bizim buraya (Almanya’ya E.S.) Türkiye’den misafir olarak gelen yazar bir abi, sohbetin bir kısmında şöyle bir iddiada bulundu: Hadis kitapları tahkik edilmemiştir; bu kitapların, yazarlarına ait oldukları bile belli değildir…” “Şimdiye kadar sadece Buhari’nin Hadis kitabı tahkik edilmiş (Fuat Sezgin’den “Buharinin Kaynakları”). Sonuç olarak Buhari’ye atfedilen iki nüsha ortaya çıktığını bildirdi. Birisinde olan 100’lerce hadis öbüründe yokmuş. Sonrada dedi ki “Şimdi hangisi Buhari’nin?” Hocam bunlar doğru mu? Nasıl anlamalıyız bunu? Yanlış mı … Devamını Oku
Zekâtta Temlik Ve “Sebîlullah” Meselesi-2
Karaman hocanın “sebîlullah” konusunda neden sadece er-Râzî’nin el-Kaffâl’den –meçhul “bazı fukaha”ya atfen yaptığı– senedsiz nakille yetinmek durumunda bulunduğu şayan-ı dikkattir. Hoca’nın pek itibar ettiğini bildiğimiz eş-Şevkânî’nin, Fethu’l-Kadîr’de[1]eş-Şevkânî, Fethu’l-Kadîr, II, 532., Neylu’l-Evtâr’da,[2]Neylu’l-Evtâr, IV, 190-1. es-Seylu’l-Cerrâr”da[3]es-Seylu’l-Cerrâr, II, 59-60., ed-Derâri’l-Mudıyye’de[4]ed-Derâri’l-Mudıyye, I, 218. “sebîlullah”ın çerçevesini hocaya destek teşkil edebilecek şekilde genişletmemiş olması da, el-Kınnevcî’nin bu çerçeveyi hocanın takyidiyle gayri kabil-i telif bir tarzda genişletmiş olması da hocanın istidlal ve istintacına dayanak teşkil etmekten uzak görünüyor. eş-Şevkânî, tefsirinde (dipnotta belirttiğim yerde) “sebîlullah”ın, gaziler ve … Devamını Oku
Zaman Anlayışımız ve Ramazan
Ramazan kendi başına mübarek ve değerli bir aydır, oruç da kendi başına önemli bir ibadettir. Bu iki müstesna kudsiyet bir araya geldiğinde ortaya çıkan “Ramazan orucu” olgusu, müminler için hem emsalsiz bir lütuf, hem de emsalsiz bir fırsat olarak anlam kazanmaktadır. Her milletin ve kültürün kendine göre değerli ve anlamlı zaman dilimleri vardır. Bağımsızlığına kavuşmak, tarihî bir zafer kazanmak yahut bir felaketten kurtulmak gibi o milletin tarihinde dönüm noktası niteliğindeki olayların cereyan ettiği günleri sembolize ettiği için … Devamını Oku
Cüzzamlıdan Kaçmak-2
Efendimiz (s.a.v)’in, “Cüzzamlıdan, aslandan kaçar gibi kaç” ifadesinin, bulaşıcılığın bizatihi hastalık sebebi olmadığını anlatan rivayet zımnında geçmesi calib-i dikkattir. Şarihlerin üzerinde en fazla durduğu nokta şudur: Efendimiz (s.a.v) bulaşıcılığın olmadığını söylerken, “Allah Teala’nın dilemesi ve izni olmadan” bulaşıcılığın vaki olmayacağını anlatmaktadır. Bulaşıcılık bizatihi hastalık sebebi olsaydı, bulaşıcı hastalığa ilk yakalananın niçin hasta olduğunu açıklamak mümkün olmazdı. Bu rivayetler arasındaki zahiri tearuzun nasıl giderileceği konusu üzerinde rivayet cihetinden en detaylı şekilde duranlardan birisi İmam et-Taberî’dir. Tehzîbu’l-Âsâr isimli eserinde[1]Müsnedu … Devamını Oku
Zekâtta Temlik ve “Sebîlullah” Meselesi 1
Prof. Dr. Hayreddin Karaman hocanın zekât konulu yazılarından biri[1]http://yenisafak.com.tr/Yazarlar/Default.aspx?i=18241&y=HayrettinKaraman. başlıkta yer alan iki konuda o bildiğimiz “açılım”ı tekrarladı geçen hafta. Zekâtın fertlere temlik suretiyle verilmesi ve “sebîlullah” tabirinin yalnızca fiilen savaşan gazilere hasrı, hocanın fetvasında yerini, “hedefi İslâm’ın yaşaması, yayılması ve korunması, İslâm yurdunun muhâfazası ve kurtarılması, İslâm’a yönelen her nevi tehlikenin önlenmesi olan askerî, fikrî, siyasî, iktisadî, mücâdele ve faaliyetler”e bıraktı. Zekâtın –hatta sadece zekâtın değil, hacca, kurbana verilecek paraların da– hal itibariyle “maslahata daha uygun” düştüğü … Devamını Oku
Ramazanda İhya Olmak
Ramazanla birlikte içine bereket, feyiz, kültür, gelenek… kelimelerinin bolca serpiştirildiği yazılar da artıyor haliyle. Bu da Ramazanın bereketindendir diyerek biz de bu kervana katılalım katılmasına da, dikkat etmemiz gereken hususlar da var. Özellikle son yıllarda “Ramazan etkinlikleri” adı altında hızla artan faaliyetlerde olsun, yazılı ve görsel medyanın takdim tarzında olsun Ramazan, büyük ölçüde “kültürel bir olgu”ya indirgenmiş durumda. Hayatımızdaki en temel nirengi noktası olarak Ramazan elbette bizi çepeçevre kuşatmalı, sadece dış dünyayı, cadde ve sokakları değil, ruhumuzun … Devamını Oku