Bir önceki yazıda sorulan iki hadis üzerinde durmaya devam ediyoruz.
Okuyucu sorusunda “Vatan sevgisi imandandır” hadisinin İmam-ı Rabbânî hz.nin Mektûbât’ında ve Mevlana’nın Mesnevi’sinde geçtiğine işaret ediliyor ve durumun hakikati soruluyordu.
Evet, bu söz İmam-ı Rabbânî’nin Mektubat’ında geçmektedir. Adı geçen eserde 78 ve 155 numarayla yer alan mektuplarda bu sözün zikredildiğini görüyoruz. Ancak burada şunu belirtelim ki, İmam-ı Rabbânî bu sözü “hadis” diye zikretmemektedir.
Numarasını zikrettiğim ilk mektupta (I, 133) bu sözü sadece zikredip geçmektedir. (Mektûbât’ın Türkçe çevirilerinden birinde İmam-ı Rabbânî’nin oradaki sözü, bu cümleyi “hadis-i şerif” diye nitelendirdiğini anlatır tarzda tercüme edilmiştir ki, doğru değildir.)
Numarasını zikrettiğim ikinci mektupta ise (I, 203) İmam-ı Rabbânî hz. bu sözü “haber-i meşhur” diye nitelendirmekte, Efendimiz (s.a.v)’den nakledilmiş bir hadis olduğu izlenimini uyandıracak herhangi bir ifade kullanmamaktadır. Burada geçen “meşhur haber” ifadesinden, Usul-i Hadis’teki “meşhur hadis”in kastedildiğini söylemek mümkün görünmüyor. Burada bu sözün önceki nesillerden nakledilen bir “kelam-ı kibar” olarak şöhret bulduğunun kast edildiğini düşünmek bağlama daha uygun düşüyor. Allahu a’lem.
“Sen olmasaydın alemleri yaratmazdım” sözüne gelince, bunun da “hadis” olarak sabit olmadığını daha önceki bir okuyucu sorusuna verdiğim cevapta (21 Mayıs 2006) zikretmiştim.
Bununla birlikte şunu da söyleyelim ki, Ali el-Karî merhumun bu rivayet üzerine nefis bir değerlendirmesi var. İnşaallah bir sonraki yazıda o değerlendirmeyi ve “Sen olmasaydın…” sözünün delaletini nakledelim
29 Aralık 2012 – Milli Gazete