9. Sürâka b. Mâlik (r.a)’dan: “Resulullah (s.a.v) şöyle buyurdu: “Eğer ben birisine, başka birisine secde etmesini emredecek olsaydım, kadına, kocasına secde etmesini emrederdim.”^[1]et-Taberânî, el-Mu’cemu’l-Kebîr, VII, 152. el-Heysemî Mecma’u’z-Zevâid’de (IV, 310), sededdeki Vehb b. Ali ve babasının durumları hakkında bilgi sahibi … Continue reading
10. Büreyde (r.a)’dan: “Bir bedevi Hz. Peygamber (s.a.v)’e gelerek, “Ey Allah’ın Resulü! Bana izin verin size secde edeyim”dedi. Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurdu. “Eğer ben birisine, başka birine secde etmesini emredecek olsaydım, kadına, kocasına secde etmesini emrederdim.”^[2]ed-Dârimî, “Salât”, 159.
11. Abdullah b. Ebî Evfâ (r.a)’dan: “Mu’âz b. Cebel (r.a)Yemen’den^[3]Veya Şam’dan. Ahmed b. Hanbel’in bu rivayetinde böyle (ravinin tereddüdü tasrih edilerek) geçmektedir; doğrusu “Şam’dan” olmalıdır. Zira Hz. Mu’âz (r.a), … Continue reading döndüğü zaman Efendimiz (s.a.v)’in huzuruna girdiğinde secde etmiş, bu duruma şaşıran Efendimiz (s.a.v), bu hareketinin sebebini sorunca da, Yemen’de Ehl-i Kitab’ın, büyüklerini selamlama ve ta’zim maksadıyla secde ettiklerini gördüğünü ve bu şekilde selamlanmaya Efendimiz (s.a.v)’in daha layık olduğunu düşündüğü için böyle yaptığını söylemiştir. Bunun üzerine Efendimiz (s.a.v), “Onlar peygamberleri adına yalan uydurdular; kitaplarını da böyle tahrif etmişlerdi. Eğer bir kimsenin başka birine secde etmesini emredecek olsaydım, kadına, üzerindeki hakkının büyüklüğü sebebiyle kocasına secde etmesini emrederdim…” buyurmuştur.^[4]Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, IV, 381; eş-Şâşî, el-Müsned, III, 231; et-Taberânî,, el-Mu’cemu’l-Kebîr, V, 208-9, VIII, 37, XX, 52; el-Bezzâr, el-Müsned, I, 227; el-Hâkim, … Continue reading
12. Ğaylân b. Seleme (r.a)’dan: “Hz. Peygamber (s.a.v) ile birlikte bir seferdeydik. Şöyle buyurdu: “Eğer birisine, başka birine secde etmesini emredecek olsaydım, kadına, kocasına secde etmesini emrederdim.”^[5]et-Taberânî, el-Mu’cemu’l-Kebîr, XVIII, 263-4. el-Heysemî Mecma’u’z-Zevâid’de (IV, 311) bu rivayetin senedindeki Şebîb b. Şeybe’nin çoğunluğu teşkil … Continue reading
13. Suheyb (r.a)’den: “Mu’âz Şam’dan geldiğinde, oradaki yahudilerin alimlerine ve din adamlarına, hristiyanların da papazlarına ve ruhbanlarına secde ettiğini görmüştü. Hz. Peygamber (s.a.v)’in yanına geldiği zaman O’na secde etti. Hz. Peygamber (s.a.v), “Ey Mu’âz, bu nedir?” buyurunca şöyle dedi: “Şam’a gittiğimde yahudilerin alimlerine ve din adamlarına ve hristiyanların keşişlerine ve din adamlarına secde ettiğini gördüm. “Bu nedir” diye sordum; “Bu, peygamberleri selamlama şeklidir” dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurdu: “Peygamberleri üzerine yalan söylemişler. Kitaplarını da böyle tahrif etmişlerdi. Eğer bir kimseye, birisine secde etmesini emretseydim, kadına, kocasına secde etmesini emrederdim.”^[6]et-Taberânî, el-Mu’cemu’l-Kebîr, VIII, 35-6. el-Heysemî Mecma’u’z-Zevâid’de (IV, 309-10) bu rivayetin senedindeki en-Nehhâs b. Fehum’un zayıf bir ravi … Continue reading

Söz konusu hadis hakkında ulaşabildiğim bilgiler böyle. İlk yazıda sahabî sayısını 10 olarak zikretmiştim. Görüldüğü gibi sayı 13’e çıkmış durumda.  Özellikle dipnotlarda aktardığım bilgilerden ortaya çıkan netice şu: Bu hadisin rivayet tariklerinden bir kısmı sahih, bir kısmı hasen, bir kısmı ise zayıftır. Dolayısıyla sened itibariyle bu hadisin uydurma olduğunu söylemek mümkün değil.

Metne gelince, burada Efendimiz (s.a.v)’in, kocanın eşi üzerindeki hakkı konusunda mübalağalı bir ifade kullanarak konunun hassasiyetine dikkat çektiğini söylememiz gerekiyor. Efendimiz (s.a.v)’in bu tarz başka sözleri de mevcuttur. “Kur’an’ı teganni ile okumayan bizden değildir”^[7]el-Buhârî, “İ’tisâm”, 44 veya “Bize silah çeken bizden değildir”^[8]el-Buhârî, “Fiten”, 7. hadisleri örnek olarak gösterilebilir. Burada söz konusu fiiller kişiyi dinden çıkarmadığı halde böyle buyurulmuş olması meselenin hassasiyetini ortaya koymak içindir. Dolayısıyla bu gibi rivayetlerde Kur’an’a aykırılık bulmayanların, sadedinde bulunduğumuz rivayet hakkında da aynı tavrı göstermesi beklenir.

Bitirmeden bir noktanın altını çizelim: Bu hadisin kocalara, eşlerine zulmetme hakkı vermediğinin, buradan böyle bir neticeye gitmenin “istismar”dan başka bir anlamı olmayacağının altını kalın çizgilerle çizmiş olalım. Merak etmemek elde değil, istismara meydan vermeme gerekçesiyle hadisi feda edenler, ilgili ayet^[9]4/en-Nisâ, 34. konusunda da aynı şekilde mi davranacaklar acaba?!..

Milli Gazete – 7 Şubat 2012