İbnu’l-Kayyım‘ın Zâdu’l-Me’âd‘ı ve el-Kastallânî‘nin el-Mevâhibu’l-Ledünniyye‘sinin, sistematiklerinin orijinalitesi bakımından ayrı bir yerde durduğu, bu eserleri tanıyanların malumudur. İbnu’l-Kayyım‘ın eseri, el-Kastallânî‘ninkine göre daha önce oluşturduğu için bu konudaki orijinalitenin öncelikle ona atfedilmesi doğru gibi görünse de, Zâdu’l-Me’âd‘ın, kendisine tekaddüm eden Kadı Iyâd‘ın eş-Şifâ‘sı, Kutbuddîn el-Halebî‘nin el-Mevridu’l-Henî Şerhu Siyeri Abdilğanî‘si gibi eserlerden istifadeyle hazırlanmış olabileceği düşüncesi, İbnu’l-Kayyım‘ın bu alanda “ilk” olmadığını söylememizi gerektiriyor…

Bu yazı, bu sahada “ilk” olma özelliğinin hangi esere ait olduğunu tartışmak olmadığından, buraya üç nokta koyup esas maksada geçelim.

Yaygın olarak bilindikleri için adlarını özellikle andığım mezkûr iki eseri “farklı” kılan, tarih, siyer, ahkâm ve ahlak alanlarını Hz. Peygamber (s.a.v) merkezli olarak işlemelidir. O’nun, doğumundan terk-i dünya edişine kadar hayatı, ibadet tarzı, katıldığı savaşları, aile hayatı, beşeri münasebetler alanında ortaya koyduğu örneklik ve diğer pek çok husus bu eserlerde belli bir sistematik ile bir araya getirilmiştir.

Dilimizde bu sahada telif bir eser bulunduğundan ben şahsen haberdar değilim. Bu sebeple Üsve-i Hasene‘yi görüp İçindekiler kısmına göz attığımda “bu boşluğun “kısmen” doldurulduğunu düşünebiliriz” dedim kendi kendime.

Doç. Dr. Ömer Çelik, Dr. Mustafa Öztürk ve Murat Kaya tarafından telif edilen eserin kapağında Kullukta-Ahlâkta-Âdâbda En Güzel İnsan altbaşlığını görüyoruz.

Bir önceki paragrafta tırnak içinde verdiğim “kısmen” kelimesinin sebeb-i vücudu da böylece ortaya çıkmış oluyor. Üsve-i Hasene, Efendimiz (s.a.v)’in siyer ve şemaili ile ahkâm babındaki uygulamalarına yer vermediği (ya da bu hususları çok kısa olarak geçtiği) için mezkûr iki esere göre daha muhtasar olduğunu söylemek gerekiyor. Eldeki malzemenin alabildiğine bol, dağınık ve “muhtelif” olması, bu babda kalem oynatmanın zorluğunu kendiliğinden önümüze koyuyarsa da, Üsve-i Hasene gibi bir çalışmayı ortaya koyabilen yetenek ve birikimin, daha “komple” bir çalışmanın üstesinden de gelebileceğini düşündürüyor.

Her halukârda Üsve-i Hasene‘nin bu sahada bir “ilk adım” olduğunu düşünmek istiyor ve arkasının gelmesini temenni ediyorum.

Hayatı Efendimiz (s.a.v)’in somut önderlik ve örnekliğinde inşa edip şekillendirmek için bu tarz çalışmalara gerçekten büyük ihtiyaç var. Altınoluk yayınlarından çıkan Üsve-i Hasene bu sahada mutlaka vakıf olunması gereken bir çalışma olarak heyecan verici ve cesaretlendirici. Müellifleri tebrik ediyor ve bu çalışmanın ikmal edilmesini beklediğimizi bir kere daha altını çizerek tekrar ediyorum.

İrtibat için: Tel: 0212. 671 07 00; www.erkamyayinlari.com; e-mail: [email protected]

Milli Gazete – 5 Ağustos 2003